مهندسی فناوری ماهواره

" مهندسی فناوری ماهواره "
 

در راستای تحقق اهداف سند چشم انداز ۲۰ ساله و براساس اولویت‌­های الف نقشه جامع علمی کشور و نیز سند راهبردی هوافضا، تامین نیروی متخصص مورد نیاز سازمان­‌ها و صنایع فضایی کشور و با توجه به نقش انکار ناپذیر ماهواره در اقتصاد مقاومتی و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و با توجه به همکاری­‌های علمی و صنعتی متعدد دانشگاهیان با سازمان فضایی، پژوهشگاه فضایی، و صنایع الکترونیک ایران در زمینه ماهواره،  دوره تحصیلات تکمیلی رشته مهندسی فناوری ماهواره در سال ۱۳۹۱ در دانشگاه علم و صنعت شکل گرفت. 
تجربیات علمی و عملی اقتباس شده از این ارتباطات به ویژه طراحی و ساخت ماهواره­‌های مختلف دانشگاهی مانند نوید، مبین و ظفر دانشگاه علم و صنعت و نیز تجربه پرتاب موفق ماهواره‌­هایی مانند نوید علم و صنعت، در این دوره بکارگرفته می شود. بی­‌شک با توجه به رشد روزافزون دانش فضایی در کشور، گسترش این دانش در مقطع تحصیلات تکمیلی می‌­تواند گام موثری در حل مشکلات فنی موجود در صنعت ماهواره باشد. 

مهارت، توانمندی و شایستگی دانش آموختگان
دانش آموختگان این دوره می‌توانند علاوه بر کار آموزشی و یا پژوهشی در دانشگاه­‌ها و مراکز تحقیقاتی، در وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مسئول اجرای طرح‌های صنعتی به ویژه مراکزی که در زمینه‌های مرتبط با ماهواره، انتقال داده‌ها، سیستم و مدیریت آن‌ها، فعالیت دارند، همکاری نمایند. در حال حاضر پروژه‌­های طراحی و ساخت ماهواره در دانشگاه­‌های بزرگ در حال انجام می­­‌باشد که می‌­تواند به عنوان یکی از بازارهای کار فنی و صنعتی برای فارغ التحصیلان باشد. همچنین پروژه­‌های طراحی و ساخت ماهواره در صنایع مختلف کشور در حال انجام است که می‌­توانند از ظرفیت بالای فارغ التحصیلان این رشته استفاده نماید. همچنین از فارغ التحصیلان این رشته می‌­توان در راستای ارتقاء کمی و کیفی این رشته در دانشگاه‌­ها نیز استفاده نمود. بدون تردید فارغ التحصیلان این رشته پتانسیل لازم برای حرکت شتابان صنعت ماهواره را بیش از پیش ایجاد خواهند کرد.
 

نحوه ورود دانشجویان

دانشجویان از طریق شرکت و کسب رتبه در آزمون های ورودی کارشناسی ارشد و دکتری در رشته های مهندسی برق  و مهندسی هوافضا از طریق سازمان سنجش وارد می شوند.


 

برای تخصصی­‌ترشدن آموزش دانشجویان، و با توجه به ماهیت بین رشته‌­ای برای این رشته سه گرایش تخصصی زیر در نظر گرفته شده است:

۱- مخابرات ماهواره
۲- کنترل و الکترونیک ماهواره
۳- سازه و مکانیک پرواز ماهواره
 

تعداد و نوع واحدهای درسی

برای هرسه گرایش تخصصی این رشته، تعداد و نوع واحدهای درسی به شرح جدول زیر می­‌باشد:
 

 توزیع واحدهای دوره کارشناسی ارشد  

تبصره ۱: علاوه بر موارد مندرج در جدول، در صورتی که دانشجوی این دوره، دروس مشخص شده (یا معادل آن‌ها) را قبلا در سطح کارشناسی نگذارنده باشد یا با نمره زیر ۱۲ گذرانده باشد، باید با حداقل نمره ۱۲ آن‌ها را بگذارند. برای دروس جبرانی واحدی به دانشجو تعلق نمی­‌گیرد.
تبصره ۲: دانشجو باید دو درس تخصصی اجباری را بگذراند.
تبصره ۳: دانشجو باید دو درس از دروس تخصصی الزامی گرایش خود را با نظر استاد راهنما اخذ نماید.
تبصره ۴: دانشجو باید چهار درس از دروس تخصصی الزامی گرایش خود را با نظر استاد راهنما اخذ نماید. اخذ دروس الزامی همان گرایش به عنوان دروس اختیاری با نظر استاد راهنما بلامانع می‌­باشد.
تبصره ۵: دانشجو می‌تواند با با نظر استاد راهنما و تایید مدیر گروه دو درس از دروس گرایش‌­های دیگر رشته فناوری ماهواره و یک درس از سایر دانشکده‌­ها/ دانشگاه‌های دیگر را به عنوان دروس اختیاری اخذ نماید.

 

" دوره دکتری "

 

دوره دکتری مهندسی فناوری­‌های نوین بالاترین مقطع تحصیلی دانشگاهی است که به اعطای مدرک در این زمینه می‌­انجامد و رسالت آن تربیت افرادی است که با نوآوری در زمینه‌­ای خاص در گسترش مرزهای دانش و تحلیل جامع و رفع نیازهای کشور موثر باشند. این دوره مجموعه‌­ای هماهنگ از فعالیت­‌های آموزشی و پژوهشی با زمینه‌های تخصصی ذیل می‌­باشد (لازم به ذکر است، دوره دکتری دارای گرایش نیست).

۱- مخابرات ماهواره
۲- کنترل و الکترونیک ماهواره
۳- سازه و مکانیک پرواز ماهواره

محور اصلی فعالیت­‌های علمی دوره دکتری، به تناسب موضوع، تحقیق نظری، تحقیق تجربی و یا تلفیقی از این دو است و آموزش وسیله تکمیل دانسته‌­های داوطلب و هموار ساختن راه حصول به اهداف تحقیق می‌­باشد. هدف از دوره دکتری مهندسی فناوری ماهواره، ضمن احاطه یافتن بر آثار علمی مهم در یک زمینه خاص از این رشته، رسیدن به یک یا چند مورد از موارد زیر است:
۱- آشنا شدن با روش‌­های پیشرفته تحقیق و کوشش برای نوآوری در این زمینه
۲- دستیابی به جدیدترین مبانی علمی، تحقیقاتی و فناوری
۳- نوآوری در زمینه‌­های علمی، تحقیقی و کمک به پیشرفت و گسترش مرزهای دانش
۴- تسلط یافتن بر یک یا چند امر، همچون ۱- تعلیم، تحقیق و برنامه‌­ریزی، ۲- طراحی، اجرا، هدایت، نظارت و ارزیابی، ۳- تجزیه و تحلیل و حل مسائل علمی در لبه دانش و ۴- حل جامع مشکلات علمی جامعه در یکی از زمینه­‌های مهندسی فناوری ماهواره

طول دوره و شکل نظام

دوره دکتری مهندسی برق دارای دو مرحله آموزشی و پژوهشی ( تدوین رساله ) می­‌باشد. نحوه ورود و خاتمه هر مرحله و حداقل و حداکثر طول دوره مطابق آیین­‌نامه دوره دکتری است.

تعداد و نوع واحدهای درسی

دروس تخصصی تحصیلات تکمیلی قابل ارائه در دوره دکتری همان عناوین دروس ارائه شده برای دوره کارشناسی ارشد می­‌باشد که به تفکیک گرایش (زمینه تخصصی) در جداول دروس آمده است. توزیع واحد دوره دکتری در جدول زیر آمده است:
 

توزیع واحدهای دوره دکتری

تبصره ۱: دانشجوی هر گرایش می‌تواند دروس خود را از بین تمام دروس تخصصی آن گرایش (اجباری، الزامی و اختیاری) اخذ نماید.
تبصره ۲: اخذ دروس گرایش‌­های دیگر رشته فناوری ماهواره حسب درخواست دانشجو و با تایید استاد راهنما و مدیر گروه بلامانع است.
تبصره ۳: دانشجو می‌­تواند با نظر استاد راهنما و تایید مدیر گروه حداکثر دو درس خود را از سایر دانشکده­‌ها / دانشگاه­‌ها اخذ نماید. اخذ مجدد دروسی که دانشجو در یکی از مقاطع تحصیلی قبلی گذرانده است مجاز نیست و جزء واحدهای دوره محسوب نمی‌­شود.

مرحله آموزشی

در مرحله آموزشی دوره دکتری مهندسی فناوری ماهواره، گذراندن حداقل ۱۵ واحد درسی از دروس تحصیلات تکمیلی (علاوه بر واحدهای قبلی گذرانده شده در مقطع کارشناسی ­ارشد ) الزامی است.

ارزیابی جامع آموزشی

دانشجویانی که حداقل ۱۵ واحد دروس مرحله آموزشی خود را با موفقیت گذرانده باشند، لازم است در ارزیابی جامع که بر اساس آئین­‌نامه موسسه برگزار می‌­گردد شرکت نمایند. ارزیابی مرحله آموزشی بصورت کتبی یا شفاهی (یا هردو) برگزار شده و دانشجو حداکثر دو بار می‌­تواند در ارزیابی جامع آموزشی و پژوهشی شرکت نماید.

مرحله تدوین رساله

دانشجو بعد از تصویب زمینه کلی تحقیقاتی خود می­‌تواند فعالیت‌­های پژوهشی خود را آغاز نمایند. دانشجویانی که در ارزیابی جامع پذیرفته می­‌شوند­، در مرحله تدوین رساله ثبت ­نام می‌کنند. تمدید مراحل آموزشی و پژوهشی با توجه به سنوات دانشجو و مطابق آئین‌­نامه دکتری خواهد بود. ثبت­ نام و اخذ واحدهای پژوهشی لزوماً به معنی تصویب و قبول رساله نیست و ارزیابی رساله مطابق با ضوابط آئین­‌نامه دوره دکتری انجام می‌­شود.

تبصره ۱: دانشجو موظف است حداکثر ظرف یک نیمسال پس از قبولی در ارزیابی جامع پیشنهاد رساله خود را با راهنمایی اساتید راهنما و مشاور تهیه نماید تا با تایید آنان، در کمیته تخصصی بررسی پیشنهاد رساله مطرح و از چارچوب کلی آن دفاع شود.
 تبصره ۲: پس از تایید رساله در کمیته مربوطه، دانشجو موظف است به شکل منظم گزارش پیشرفت تحقیق خود را به استاد راهنما و مشاورین ارائه نماید. در راستای ارزیابی کارهای انجام شده، دانشجو گزارش پیشرفت کار رساله را در انتهای هر سال (از آغاز مرحله پژوهش ) به کمیته تخصصی بررسی و هدایت رساله متشکل از استاد راهنما و مشاورین رساله و تعدادی (یا همه­) از اساتید داخل و خارج موسسه که توسط گروه تخصصی و تصویب شورای تحصیلات تکمیلی دانشکده تعیین شده است، ارائه می­‌نماید. توصیه می­‌شود اعضاء حاضر در کمیته تخصصی بررسی و هدایت هر رساله از هیات داوران آن رساله باشند.
تبصره ۳: تغییر استاد راهنما و یا موضوع رساله، تنها یکبار و با تصویب کمیته تحصیلات تکمیلی دانشکده امکان­پذیر می‌­باشد. بدیهی است سنوات تحصیلی دانشجو نباید از حداکثر مدت مجاز تجاوز کند.
تبصره ۴: پس از تکمیل و تدوین رساله در موعد تعیین شده و تایید کیفیت علمی و صحت مطالب آن از طرف استاد راهنما، دانشجو موظف است از رساله دکتری خود در حضور هیات داوری دفاع نماید.